Các đại biểu thực hiện nghi thức ký kết Tuyên bố Cao Bằng.

Hội nghị quốc tế lần thứ 8 của Mạng lưới CVĐC toàn cầu UNESCO khu vực châu Á - Thái Bình Dương năm 2024 tổ chức tại Cao Bằng với quy mô quốc tế diễn ra từ ngày 08/9 đến 16/9/2024, có hơn 800 đại biểu trong nước và quốc tế tham dự, nội dung Tuyên bố Cao Bằng như sau:

Ông Guy Martini, Tổng Thư ký Mạng lưới CVĐC toàn cầu UNESCO thông qua tuyên bố Cao Bằng.

Lời mở đầu:

Đứng trước tác động của cơn bão Yagi gần đây, nỗi đau và mất mát chung từ các thảm họa thiên nhiên, Cộng đồng APGN nhận ra nhu cầu cấp thiết phải thích ứng với biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường Trái Đất. Chúng tôi thừa nhận vai trò quan trọng của các CVĐC toàn cầu trong việc thúc đẩy phát triển bền vững và nuôi dưỡng mối quan hệ hài hòa giữa nhân loại và thiên nhiên.

Hội nghị quốc tế lần thứ 8 của Mạng lưới CVĐC toàn cầu UNESCO khu vực châu Á - Thái Bình Dương từ các quốc gia, đại diện cho các CVĐC toàn cầu tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương và các bên liên quan khác - đã tập trung tại CVĐC toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng, Việt Nam, từ ngày 10 tháng 9 đến ngày 15 tháng 9 năm 2024 để tiếp tục triển khai các khái niệm quản lý CVĐC toàn cầu UNESCO và Kỷ niệm 20 năm thành lập Mạng lưới CVĐC toàn cầu. Phù hợp với chủ đề của Hội nghị APGN lần thứ 8 dành riêng cho “Cộng đồng địa phương hoặc người dân bản địa và phát triển bền vững tại các CVĐC toàn cầu UNESCO”, chúng tôi tuyên bố:

1. Chúng tôi xin khẳng định rằng, như đã nêu rõ trong Chương (5) của hướng dẫn về CVĐC toàn cầu UNESCO được UNESCO thông qua vào tháng 11 năm 2015, CVĐC toàn cầu UNESCO cần tích cực thu hút cộng đồng địa phương hoặc người dân bản địa, nếu có, với tư cách là những bên liên quan chính trong CVĐC. Khi hợp tác với họ, cần soạn thảo và triển khai một kế hoạch đồng quản lý đáp ứng các nhu cầu xã hội và kinh tế của họ, bảo vệ cảnh quan nơi họ sinh sống và bảo tồn bản sắc văn hóa của họ. Cùng với khoa học, kiến thức, kinh nghiệm thực tiễn và hệ thống quản lý của họ cần được thêm vào trong quá trình lập kế hoạch và quản lý khu vực. Khuyến nghị rằng tất cả các bên liên quan và chính quyền địa phương và khu vực có liên quan đều được đại diện trong quá trình quản lý CVĐC toàn cầu UNESCO.

2. Phù hợp với các chính sách của UNESCO liên quan đến cộng đồng địa phương hoặc người bản địa, nếu có, và phát triển bền vững của CVĐC toàn cầu, chúng tôi xác nhận vai trò của cộng đồng địa phương hoặc người bản địa, nếu có, trong việc xác định, bảo vệ và bảo tồn các lãnh thổ CVĐC. Dựa trên cách tiếp cận về quyền con người, người dân địa phương là những người có liên quan và là người nắm giữ quyền trong quá trình xác định, đề cử, quản lý và bảo vệ CVĐC toàn cầu của UNESCO cũng như trong việc giới thiệu di sản.

3. Chúng tôi khẳng định rằng sự đa dạng về địa chất, sinh học và văn hóa có mối liên hệ chặt chẽ và phụ thuộc lẫn nhau. Các hoạt động của con người có thể phù hợp với các giá trị của CVĐC khi chúng được tiến hành theo cách bền vững về mặt sinh thái. Một yếu tố quan trọng trong một hệ thống quản lý CVĐC hiệu quả là sự hiểu biết chung và toàn diện tầm quan trọng về tài sản của quốc gia và dân tộc, cùng với bối cảnh xã hội - sinh thái của nó, giữa tất cả các bên có liên quan, bao gồm cả cộng đồng địa phương.

4. Chúng tôi nhận thấy nhu cầu xác định, bảo vệ và tối ưu hóa việc sử dụng di sản phi vật thể để kể những câu chuyện về các quá trình địa chất, lịch sử, văn hóa cũng như các nghi lễ và tín ngưỡng của người dân địa phương, nhằm mục đích nâng cao quyền làm chủ của cộng đồng địa phương và thu hút nhiều du khách hơn đến CVĐC.

5. Chúng tôi nhấn mạnh nhu cầu bảo vệ, truyền tải và thúc đẩy tất cả các ngôn ngữ địa phương hoặc bản địa, nếu có, và các hệ thống kiến thức liên quan hiện có trong lãnh thổ của CVĐC. Khi được viết, các ngôn ngữ địa phương này phải có trong tất cả các ấn phẩm của CVĐC toàn cầu UNESCO (trang web, panô, tờ rơi, v.v.).

6. Vì CVĐC toàn cầu UNESCO được thực hiện theo phương pháp tiếp cận từ dưới lên, chúng tôi nhận thấy rằng CVĐC toàn cầu UNESCO đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy và đóng góp vào 17 mục tiêu phát triển bền vững của Chương trình nghị sự 2030 của Liên hợp quốc, đặc biệt là trong giảm nghèo, giáo dục chất lượng, quan hệ đối tác vì các mục tiêu, hành động về khí hậu/giảm thiểu biến đổi khí hậu, giảm bất bình đẳng và bình đẳng giới.

7. Chúng tôi, những người tham gia Hội nghị quốc tế lần thứ 8 của Mạng lưới CVĐC toàn cầu UNESCO khu vực châu Á - Thái Bình Dương, nhận ra giá trị của diễn đàn do Mạng lưới CVĐC khu vực châu Á - Thái Bình Dương triệu tập, dưới sự bảo trợ của Mạng lưới CVĐC toàn cầu, như một nền tảng độc quyền để thu thập các ý tưởng nhằm cải thiện hơn nữa công tác quản lý và quản trị CVĐC toàn cầu của UNESCO tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Chúng tôi kêu gọi tăng cường thêm các hành động để thực hiện các ý tưởng này ở cấp địa phương cũng như ở cấp khu vực và quốc tế nhằm tăng cường sự hợp tác giữa Mạng lưới CVĐC khu vực châu Á - Thái Bình Dương, Mạng lưới CVĐC toàn cầu và các mạng lưới khu vực khác của Mạng lưới CVĐC toàn cầu, với mục tiêu bao quát là thiết lập một khuôn khổ toàn diện cho CVĐC bảo tồn và phát triển bền vững, và xây dựng tầm nhìn dài hạn cho Mạng lưới CVĐC toàn cầu, chúng tôi cũng tìm cách tăng cường trao đổi kiến thức và khuyến nghị những chính sách cho các hoạt động thực tiễn tốt nhất, thúc đẩy các chương trình quản lý rủi ro và giảm nhẹ thiên tai trong các CVĐC và tăng cường các chương trình giáo dục và xây dựng năng lực để trao quyền cho thanh thiếu niên trong công tác bảo tồn CVĐC.

8. Chúng tôi xin cảm ơn tất cả các bên liên quan đã tổ chức Hội nghị đã đưa ra sự hợp tác và kết nối tuyệt vời để đạt được mục tiêu phát triển bền vững của CVĐC toàn cầu UNESCO nhằm duy trì cộng đồng địa phương và giảm thiểu rủi ro địa chất cũng như chống biến đổi khí hậu trong tương lai gần.

Các đại biểu chụp hình lưu niệm tại phiên Bế mạc Hội nghị quốc tế lần thứ 8 của Mạng lưới CVĐC toàn cầu UNESCO khu vực châu Á – Thái Bình Dương năm 2024.

TTDL